Basit Usulde Vergilendirme

Ticari işletme sahipleri ve serbest meslek erbapları, basit usulde vergilendirmeyi hem işletme giderleri hem de ön vergi indirimi amacıyla kullanabilir. Bu, işletme giderlerinin ve vergilendirmenin sabit bir oran üzerinden hesaplanabilmesi anlamına gelir. Bunun için belgelendirmeye gerek yoktur. Gelirler her zaman tam olarak kaydedilmelidir.

Basit usulde vergilendirmenin yanı sıra, eczacı, otel işletmecisi, ticari temsilci, gıda ürünleri perakendecisi, bakkaliyeci, sporcu, sanatçı ve yazar gibi defter tutmayan belirli ticari işletmeler ve küçük şirketler için basit usule ilişkin hususi yönetmelikler mevcuttur (münferit sektör vergilendirmelerine ilişkin ayrıntılı bilgileri „Pauschalierung für nichtbuchführende Gewerbetreibende“ (Defter tutmayan ticarethanelerin vergilendirilmesi), „Pauschalierung im Gastgewerbe ab 2013“ (2013 sonrası yeme-içme sektörünün vergilendirilmesi), „Pauschalierung für den Lebensmitteleinzel- und Gemischtwarenhandel“ (Perakende gıda ve karışık mal ticaretinin vergilendirilmesi), „Drogistenpauschalierung“ (Eczanelerin vergilendirilmesi), „Betriebsausgaben- und Vorsteuerpauschalierung für Handelsvertreter“ (Ticari temsilciliklerin işletme giderleri ve vergilendirilmesi) und „Pauschalierung für Kleinunternehmer“ (Küçük şirketlerin vergilendirilmesi) adlı broşürlerde bulabilirsiniz.

İşletme giderlerinde basit usulde vergilendirme

Basit usulde vergilendirmenin ön şartları:

• defter tutma yükümlülüğü yok (örneğin bir GmbH şirketindeki gibi),
• gönüllü de olsa bir çifte muhasebe yapılmıyor,
• işletmenin önceki yıla ait cirosu 220.000 €'yu aşmıyor ve
• basit usulün uygulandığı vergi beyannamesinde açıkça belirtilmiş olmalıdır.

Uyarı:

Noksansız bir gelir-gider hesabı paralel olarak tutulabilir.

Dikkat:

Daha önce defter tutmaya tabi bir işletme ilk defa basit usulde vergilendirme uyguluyorsa, geçiş kazancı veya kaybı belirtilmelidir.

İşletme giderleri için basit usulde vergilendirme net cironun %12'si ve azami 26.400 €'dur.

Belirli uğraşlar için bu oran %6'dır, azami 13.200 €'dur. Bu, gayrimenkul yöneticiliğinden, bir sermaye şirketindeki önemli bir katılım oranından (ör. %25'lik katılımın fazlasına sahip ortak veya şirket yöneticisi) elde edilen maaşlardan ve başka tür tazminatlardan ve yazar, konuşmacı, bilimsel araştırmacı, eğitim ve öğretim gibi uğraşlardan ve ticari ve teknik danışmanlıktan (müşavir) elde edilen gelirlerdir. Eğer uğraş, salt danışma hizmetinden fazlası ise uygulanan vergilendirme oranı %12'dir. Bu, örneğin inşaat planlarının hazırlanması, statik hesaplamaların yapılması, yapı denetimi, saatlik defter tutma ve vitrin dekorasyonu için geçerlidir.

Uyarı:

İşletme giderlerinde %12 ve %6'lık basit usulde vergilendirme ile özellikle aşağıdakiler karşılanır:

Yatırımlardaki aşınma amortismanı, elektrik giderleri, kira, tamirat, telefon, faizler, aletler, araç ve gereçler, tüketim malzemeleri, sigortalar, reklam, ulaşım giderleri, motorlu taşıt giderleri ve vergi danışma giderleri özel giderler olarak vergiden düşürülebilir.

Ödenek temelde net bir değerdir, bu nedenle işletme giderleri ödeneğinden gelir vergisi düşülemez. Vergilendirme hakkının yitirilmesine neden olacak gerçek dışı bir ön vergi muafiyeti durumunda, işletme giderleri için basit usulde vergilendirmeye tekabül eden indirime tabi olmayan kâr vergisi, brüt sistemi çerçevesinde bir gider faktörü teşkil eder ve gelir vergisi açısından sabit tutara ek olarak vergiden düşürülebilir.

Uyarı:
2019 beyannamesinden itibaren muaf girişimciler ve girişimci olmayanlar için vergiye tabi işletme giderlerinin gelir getiren kısmına uygulanmayan  basit usulde vergilendirme ve hesaplanan önce gelir vergisinin tutarı kadar vergi uygulanmaz. Uygulanabilecek vergi oranı da mümkün olmadığı için 2019 yılından vergiye tabi işletme giderlerinin yanında itibaren sadece harcanan bir gelir vergisi (= vergiden düşülemeyen ön vergi) gelir düşürücü olarak uygulanabilir.

Sabit tutarın yanı sıra aşağıdaki harcamalar da kârı azaltır:

• Mal kabul defteri uyarınca mal kabulü (ticari mallar, ham madde, ara ürünler, yardımcı maddeler ve katkılar)
• Maaşlar, tazminatlar ve maaş ek giderleri (hukuki sosyal sigortaların işveren tarafından karşılanan kısmı, aile destekleme fonuna işveren katkısı, tazminat sigortası için yapılan tahsisler)
• Doğrudan teslim ve hizmet kapsamında olması halinde dışarıdan alınan hizmetler için ödenen ücretler
• İşletmecinin zorunlu olan hukuki hastalık, kaza ve emeklilik sigortasına ödediği primler ve işsizlik sigortasına ve işletmeye ait yaşlılık sigortasının zorunlu primleri.
• Aynı tutarda bir masraf iadesi hakkı bulunduğu sürece seyahat ve yol masrafları; bu seyahat ve yol masrafları, işletme giderlerinin vergisi hesaplanırken vergiye tabi temel tutarı düşürür.

İşletme gelirleri (ciro) sürekli olarak gerçek tutarları ölçüsünde kaydedilmeli ve eklenmelidir.

İşlemde olan kalemler, ne gelir ne de gider olarak eklenmelidir. Bunlar bir başkası adına ve başkası hesabına tahsil edilen ve harcanılan kalemlerdir.

Örnek                                                                                 €

Ciro (net)                                                                       200.000,00

Gerçek seyahat ve yol masrafı iadesi                                       1.000,--

İşletme gelirlerinin toplamı                                                                    201.000,--

Mal satın alımı (net)                                                         - 90.000,00

Personel giderleri                                                            - 40.000,00

Gelir yan giderleri (kurumlar vergisi, DG oranı GKK, DZ, DB)     - 19.200,--

Dışarıdan alınan hizmetler için ödenen ücretler (net)               -  2.000,00

Ticari sosyal güvenlik primleri                                            -   6.000,00

Gerçek seyahat ve yol masrafı iadesi                                   -   1.000,--

200.000 € üzerinden %12 işletme giderleri için sabit vergi indirimi - 24.000

İşletme giderlerinin toplamı                                                                  -  182.200,--

Kâr                                                                                                     18.800,--

Muaf tutar (%13)                                                                                 -     2.444,--

Vergiye tabi olan                                                                                   16.356,-

Büt hesaplamada prosedürün işletilmesi

Gelirler ve giderler brüt olarak (KDV dahil) kaydediliyorsa, KDV ödeme tutarı bir başka işletme gideri ve KDV alacağı da bir işletme geliridir.

Sadece işletme giderleri için basit usulde vergilendirmeden yararlanılıyorsa, ''sabit tutar olarak belirlenmiş'' işletme giderlerinden doğan gerçek vergilendirmeye ek olarak kârdan düşülebilir.

Vergilendirme de sabit tutar olarak belirlenmişse, bu vergilendirme ve yatırım alımlarından doğan vergi indirimi de ek olarak belirtilmelidir.

Temel olarak, işletmecinin gelirleri ve giderleri brüt (brüt metodu) veya net (net metodu) olarak kaydetme hususunda tercih hakkı vardır. Ancak pratikte net metodu kendini kabul ettirmiştir.

Dikkat:

Ön vergi basit usul vergi indirimi gelir vergisinde uygulanıyorsa (cironun %1,8i, altta "Ön vergi basit usulü kısmına bakın"), gelir-gider hesabı zorunlu olarak brüt metoduna göre düzenlenmelidir.

Avantaj kıyaslaması

Basit usulde vergilendirmenin mi yoksa noksansız olarak işletme giderlerinin kaydedilmesinin mi daha avantajlı olduğunu tespit etmek için önceki yıla ait rakamlarla bir kıyaslama hesabı yapılmalıdır.

Kaydetme yükümlülüğü hususunda çok küçük bir değişiklik söz konusudur: Gerçekleşmekte olan ciro, kâr vergisi, ön vergi, mal satın alımı ve maaşlar daha önce olduğu şekilde kaydedilmelidir. Sadece yatırım programı tutulmak zorunda değildir, çünkü yatırım amortismanları işletme giderleri için basit usulde vergilendirme kullanılarak karşılanır. Daha sonradan gelir-gider hesabına geçilebilme olasılığından dolayı yatırım programının tutulmasına devam edilmesi tavsiye edilir.

Her işletmecinin basit usulde vergilendirmeden tekrar gelir-gider hesabına geçme seçeneği mevcuttur. Ancak böylesi bir değişiklikte, yeniden basit usule dönüş en erken 5 mali yıldan sonra mümkündür.

Uyarı:

İşletme giderleri için basit usulde vergilendirmenin kullanılıp kullanılmayacağı kararı en geç vergi beyannamesinin tesliminden önce verilmelidir. Özel bir talepte bulunmaya gerek yoktur. Ancak basit usulün uygulandığı vergi beyannamesinde açıkça belirtilmiş olmalıdır. Bu işlem E1a formunda birinci sayfada işaretleyerek ve belirlenen işletme giderleri 9259 kodu altında girilerek yapılır.

Vergi indirimde basit usul uygulaması

Giderlerin gelir vergisine uygun olarak vergilendirilmesine ilaveten önceki yıl cirosu 220.000 €'yu aşmayan işletmeler, net cironun (yan işlerden elde edilen ciro hariç, ör. yatımların satışı ve de vergiden muaf olan veya muaf olmayan cirolar) %1,8'ine tekabül eden azami 3.960 € tutarındaki ön vergi basit usul seçeneğini kullanabilir.

Dikkat: Bundan dolayı gelir ve ücret vergisinde yapılan vergilendirmelerde farklı hesaplama esasları ortaya çıkabilir.

 2016 yılından beri vergiden düşülebilir ön vergi tutarlarının miktar hesaplaması için ön şartlar, işletme giderlerinin vergilendirme tespiti şartlarına eşitlenmiştir. Defter tutma yükümlülüğü varsa veya defter gönüllü tutuluyorsa, ön vergiler için basit vergilendirmenin uygulanması söz konusu değildir.

Bu sabit tutarın yanında ayrıca şu ön vergiler (intikal vergisi, ithalat kâr vergisi) de göz önünde bulundurulur:

• net 1.100 €'dan fazla tutan yatırım mallarının tedariki veya üretimi ve de ufak sınırı olmayan arsalar,
• mallar, hammaddeler, ara ürünler, yardımcı maddeler ve katkılar,
• dışarıdan alınan hizmetler için ödenen ücretler.

Vergi indirimde basit usulün kullanılması, şekle bağlı olmayan bir bildirimle vergi dairesine bildirilmelidir. Bunun için ön vergide uygulanan basit usulün tutarı, U1 kâr vergisi yıllık beyannamesinin 084 numaralı dizinine girilmelidir. Bu, kâr vergisi yıllık kararının kesinleşmesine kadar mümkündür.

Beyanname işletmeciyi en az 2 takvim yılı için bağlar. Beyanname sadece bir takvim yılı başlangıcının hüküm ifade etmesiyle iptal edilebilir. İptal istemi, karar kesinleşene kadar yazılı olarak vergi dairesine bildirilmelidir. Tekrardan vergi indirimde basit usule dönüş en erken beş takvim yılından sonra mümkündür.

Gelir vergisinin ve satış vergisinin basit usulde vergilendirilmesi birbirinden bağımsız seçilebilir (basit usulde vergilendirme, sadece vergi indirimi bakımından uygulanıyorsa, gelir-gider hesabı daha önce belirtildiği gibi zorunlu olarak brüt metoduna göre düzenlenmelidir).

Vergisiz kâr bedeli ile ilişki

Eğer kâr, ortalama değerler baz alınarak veya kısmi basit usul ya da tam basit usul aracılığıyla sadece kısmen basit usul tutarları ile tespit edilirse, vergiden muaf esas bedelin uygulanması talep edilebilir, ancak yatırıma tabi bir vergiden muaf kâr bedeli talep edilemez.

Basit usulde vergilendirme kullanıldığında gelir vergisi açısından işletme gelirine ek olarak ayrıca indirgenebilir işletme giderleri yedi yıl süreyle tutulmalı ve bir mal kabul defteri ve ücret hesapları tutulmalıdır. Bir yatırım programı tutulmak temelde gerekli değildir, çünkü yatırım amortismanları işletme giderleri için basit usulde vergilendirme kullanılarak karşılanır. Daha sonradan çift girişli defter tutma veya gelir-gider hesabına geçilebilme olasılığından dolayı yatırım programının tutulması (tutulmasına devam edilmesi) tavsiye edilir. Kâr vergisi, sabit olarak hesaplandığı sürece vergilendirme kapsamındaki hizmetlerin satışları ve buna atfedilen kâr vergileri veya ilgili gelirlere ilişkin kayıtlar kayıt ve depolama yükümlülüğünden muaftır. Gerçek kâr vergileri talep edilmediği sürece çift girişli defter tutma veya gelir-gider hesabına kıyasla kayıt ve depolama yükümlülüklerinde herhangi bir değişiklik olmaz.

Stand: 01.02.2022