İşletmede Atık Yönetimi - 2002 Atık Yönetimi Kanununa  ilişkin genel bilgiler

2002 Atık Yönetimi Kanunu (Abfallwirtschaftsgesetz 2002)

• atık oluşumunun engellenmesi
• tekrar kullanıma yönelik hazırlıklar
• geri dönüşüm
• başka amaçla değerlendirme (ör. enerji olarak değerlendirme) ve
• atık imhası

ile ilgili temel ilkeleri belirler. Atık Yönetimi Kanunu (Abfallwirtschaftsgesetz) bunun haricinde; atıkların toplanması, işlenmesi, depolanması, nakliyesi ve bunların giriş, çıkış ve transit geçişlerini düzenler. Atık yönetiminin temel ilkelerini (atık oluşumunun engellenmesi, atıkların değerlendirilmesi, atık imhası) yerine getirmek amacıyla hedef ve tedbir yönetmelikleri araç olarak tayin edilmiştir.

Atığın tanımı

Atık Yönetimi Kanunu (Abfallwirtschaftsgesetz) bağlamında atık, atık sahibinin veya atığı elinde bulunduranın elinden çıkarmak istediği veya çıkardığı ya da kamu çıkarları doğrultusunda atık olarak kavranması ve işlem görmesi gereken sabit olmayan nesnelerdir.

Atıklara ilişkin hukuki düzenlemelerin genel görünümü için internet linki

Bildirme yükümlülüğü

İşletmeler ortaya çıkan tehlikeli atıkları (miktar sınırı yoktur!) ve eski yağları (yıllık miktar asgari 200 l) bildirmekle yükümlüdür.

Ortaya çıkan sorunlu malzemeler bildirme yükümlülüğü kapsamında değildir. Sorunlu malzemeler bilindiği üzere hane halkı tüketimiyle oluşan tehlikeli atıklar ve eski yağlardır. Hane halkı tüketimiyle oluşan tehlikeli atıklara ve eski yağlara ek olarak, bu atıklara tür ve miktar olarak eşdeğer atık oluşturan kişi ya da kuruluşların sebebiyet verdiği tüm diğer atıklar da sorunlu malzemeler kapsamdadır. Bu atıklar, oluşumuna sebebiyet veren kişi ya da kuruluşların himayelerinde bulunduğu müddetçe sorunlu malzemeler kapsamındadır.

Hangi atıkların tehlikeli atıklar olduğu Atık Listesi Yönetmeliğinde (Abfallverzeichnisverordnung) (Bundesgesetzblatt II Nr. 570/2003) (Avusturya Resmi Gazetesindeki geçerli haliyle) belirtilmiştir.

Faaliyete geçildikten itibaren bir ay içerisinde elektronik olarak bildirimde (www.edm.gv.at - Registrierung (kayıt) başlığı altındaki "Registrierungsantrag" (kayıt talep formu) üzerinden) bulunulmalıdır. Bildirilen verilerdeki değişiklikler ve faaliyet ile ilgili bilgiler aynı şekilde bir ay içerisinde elektronik olarak bildirilmelidir. 

İlk bildirim neticesinde işletmeye Federal Çevre Dairesi (Umweltbundesamt) tarafından e-posta yoluyla bir kimlik numarası (Globale Lokationsnummer) atanır. Ayrı bir yazı ile ana verilerdeki değişiklik için şifre bildiriminde bulunulur. Atığı ilk elden oluşturanlar ana verileri sürekli olarak güncellemekle yükümlüdür. On üç rakamdan oluşan kimlik numarası müteakip gönderme belgelerinde ( tehlikeli atıklar için teslimat belgesi) ve bildirimlerde (ör. eski elektronik cihaz yönetmeliği ve paketleme yönetmeliği) belirtilmelidir.

İşletme için bir kimlik numarasının verilip verilmediğini www.edm.gv.at linki aracılığıyla "Suchen und Auswerten" (arama ve değerlendirme) üzerinden ve sonrasında "Suche nach Registrierten" (kayda göre ara) üzerinden tespit edebilirsiniz.

Bunun dışında örneğin paketlemeye, eski elektronik cihazlara, pillere ve eski taşıtlara ilişkin yönetmeliklere istinaden bildiri yükümlülüğü mevcuttur. Atıklara ilişkin hukuki talimatların bir listesini "Gesetze, Verordnungen und EU-Vorgaben" (kanunlar, yönetmelikler ve AB standartları) başlığı altında bulabilirsiniz.

Gönderme belgeleri hususunda yükümlülükler

Eski yağlar ve tehlikeli atıkların sahipleri, atık toplayıcısı veya atık işleyicisine herhangi bir atık türünün her teslimatından önce bir gönderme belgesi doldurmalıdır. Kopyalar işaretlenmelidir. Tehlikeli atık olarak sınıflandırma için önemli olan en azından tehlike arz eden bir özelliğin uymasıdır (bkz. Ek 3 Atık Listesi Yönetmeliği (Abfallverzeichnisverordnung)- Bundesgesetzblatt II Nr. 570/2003) (Avusturya Resmi Gazetesindeki geçerli haliyle) .

2003 Atık Belgelendirme Yönetmeliğinin (Abfallnachweisverordnung 2003) 2. ekinde yayımlanmış olan gönderme belgesinin ön baskısı (Kopya Bundesgesetzblatt II Nr. 618/2003) (Avusturya Resmi Gazetesindeki geçerli haliyle) en geç 31 Aralık 2013 tarihine kadar kullanılabilir. Gönderme belgesi elektronik olarak Federal Tarım ve Orman, Çevre ve Su Yönetimi Bakanlığı (Bundesministerium für Land- und Forstwirtschaft, Umwelt und Wasserwirtschaft) ana sayfasından da indirilebilir. (Yol: www.lebensministerium.at/umwelt > Formulare > Abfälle).

Buna göre bir elektronik bildirim (atık toplayıcısı veya işleyicisi tarafından) mecburidir. Bu, Abfallnachweisverordnung 2012  (2012 Atık Belgelendirme Yönetmeliği) geçici düzenlemelerinde belirtilmiştir. En geç 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren yeni gönderme belgesi (2012 Atık Belgelendirme Yönetmeliği, Ek 1) kullanılmalıdır. Gönderme belgesinin kullanımına ilişkin bir kılavuzu "Erläuterungen zur Abfallverzeichnisverordnung, Festsetzungsverordnung gefährlicher Abfälle und Abfallnachweisverordnung 2003" (Atık Listesi Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Tespit Yönetmeliği ve 2003 Atık Belgelendirme Yönetmeliği hakkında açıklamalar) altında bulabilirsiniz.

Tehlikeli bir atığı teslim eden (atık sahibi), gönderme belgesindeki bilgilerin doğruluğunu kontrol etmekle ve kendi imzasıyla onaylamakla yükümlüdür.

Bir takvim yılı içinde 200 litreden az olan eski yağ ve sorunlu malzemeler için gönderme belgesi doldurma mecburiyeti yoktur. Ancak genel kayıt yükümlülükleri geçerlidir.

Güncel atık listesi ücretsiz olarak EDM sunucusundan www.edm.gv.at > Recht > Veröffentlichungen üzerinden PDF dosyası olarak indirilebilir.

Not: 1 Temmuz 2013 itibariyle yeni 2012 Atık Belgelendirme Yönetmeliği (Abfallnachweisverordnung 2012) yürürlüğe girecektir. "Eski" gönderme belgeleri 31 Aralık 2013 tarihine kadar kullanılabilir.
Yeni 2012 Atık Belgelendirme Yönetmeliği (Abfallnachweisverordnung2012 ) hakkında bilgiler için internet linki

İşletme içi atık işlemeye ilişkin bildirim yükümlülüğü

Atık oluşturan kişi ya da kuruluşun bu tehlikeli atıkları kendi tesisinde işlemesi durumda, yetkili merci her üç ayda bir yapılan kayıt verilerinin işlenmesi hakkında yazılı olarak bilgilendirilmelidir. Bildirme işlemi en geç bildirme döneminin akabindeki takvim ayının 15. gününde yapılmalıdır.
(Tarihler: 15 Ocak, 15 Nisan, 15 Temmuz ve 15 Ekim)

Merkblatt und Meldeformular des BMLFUW bei innerbetrieblichen Abfallbehandlung (İşletme için atık işleme durumunda Federal Tarım ve Orman, Çevre ve Su Yönetimi Bakanlığı formu ve broşürü)

Bildirme yükümlülüğü son kez 2013 yılı 2. çeyreği için bildirilmelidir. 2012 Atık Belgelendirme Yönetmeliği (Abfallnachweisverordnung 2012) bildirme yükümlülüğü öngörmemektedir.

Genel kayıt yükümlülükleri

Her işletme, atık sahibi (atık oluşturan kişi ya da kuruluş) olarak ortaya çıkan atıkların kaydını tutmakla yükümlüdür. Tehlikeli olmayan atıklar, sorunlu malzemeler ve eski yağlar (takvim yılı için 200 litreden az) için kayıtlar, atığın türü (ÖNORM S 2100 - Atık Listesi - baskı tarihi: 1 Eylül 1997 ve Atık Listesi Yönetmeliğinin 5. ekindeki tamamlayıcı bilgiler Bundesgesetzblatt II Nr. 570/2003) (Avusturya Resmi Gazetesindeki geçerli haliyle) uyarınca anahtar numarası belirtilerek), miktarı, menşei, bulunduğu mevki ve ilgili zaman aralığı hususları açısından kaydedilmelidir. Ek 4, tasnif kıstasları (Zuordnungskriterien) göz önünde tutulmalıdır. Özelliklerine göre sınıflandırma, atık türlerini diğer kod ve ek notlar aracılığıyla bölümlere ayırır.

Kayıt türü her atık türü için herhangi bir biçimde olabilir, ör. faturaların, sevkiyat belgelerinin, evrakların kopyalarının toplanmasıyla ya da elektronik ortamdaki kayıtlar biçiminde. Kayıtlar diğer ticari evraklardan ayrı olarak yedi yıl boyunca muhafaza edilmeli ve yetkililerin talep etmesi durumunda ibraz edilmelidir. Gönderme belgelerinin ve genel kayıtların atık türüne göre ayrı ayrı ve kronolojik olarak muhafaza edilmesiyle, kayıt yükümlülüklerini yerine getirmiş olursunuz.

Genel kayıtlar için örnek

İmhaya ilişkin yasal sorumluluk

2002 Atık Yönetimi Kanunu (Abfallwirtschaftsgesetz 2002), atıkların imha amacıyla 12 ay içinde en az bir kez yetkili bir toplayıcıya ya da işleyiciye teslim edilmesini öngörür. Atıkların değerlendirme amacıyla ise sadece 36 ay içinde bir kez yetkili bir toplayıcıya ya da işleyiciye teslim edilmesini öngörür.

İmhaya ilişkin yasal sorumluluk, atıkların veya eski yağların (artıklar) başlangıçta satın almış olduğunuz firmaya iade edilmesini de uygun görür. Bu durumda, gönderme belgesine ilişkin yükümlülüğün yerine genel kayıtlar kaydedilmelidir.

Eski yağlar veya tehlikeli atıklar az miktarda (hane halkı tarafından ortaya çıkana eşdeğer) ise, bunlar belediyeye ait sorunlu malzeme toplama merkezlerine teslim edilebilir.

2002 Atık Yönetimi Kanunu (Abfallwirtschaftsgesetz 2002) Madde 15 Paragraf 5a ve 5b, atık meydana getiren kişi ve kuruluşlardan yüksek bir itina gösterme yükümlülüğü talep etmektedir. Bu teslimatın tam olarak yerine getirilmemesi 36.640 € tutarına kadar bir idari para cezasını öngörür.

Hukuka uygun bir teslimat için aşağıdaki adımların uygulanması şarttır:

• Atık sahipleri, teslimatı alan toplayıcının veya işleyicinin gerekli yetkiye sahip olduğundan emin olmalıdır. Bunun için EDM portalına (www.edm.gv.at > Suche/Auswerten > Suche nach Registrierten) bakmak ve anahtar numarasını girmek şarttır.
  Öneri: En azından yılda bir kez teslimatı alanın yetki kapsamı kontrol edilmelidir. EDM portalından elde edilen değerlendirme, itina gösterildiğinin ispatı olarak kaydedilmelidir.
• Atıkların kurallara uygun bir şekilde beyan edilmesi, gerektiğinde atık tahkikatlarının yapılmasının zorunlu olduğu anlamına gelmektedir. Bunun için bir yetkili uzman kişi ya da kuruluş görevlendirilmelidir.
• Ayrıca, özellikle çevre dostu bir değerlendirme veya imha talep edilmelidir.
• Kesin emin olmak için işlemin yapıldığına dair bir onayın gönderilmesi konusunda da anlaşmanızı öneririz.

Atık yönetimi konsepti

2002 Atık Yönetimi Kanunu (Abfallwirtschaftsgesetz 2002) ve 1996 yılında düzenlenen mesleki yönetmelik uyarınca, tesiste yirmiden fazla çalışan istihdam ediliyorsa atık yönetimi konsepti güncellenmek zorundadır (İşletmeci yükümlülüğü). Hali hazırda bir atık yönetimi konsepti oluşturmuş olan tesisler için mesleki yönetmelik uyarınca en geç 31 Aralık 2003 tarihine kadar atık yönetimi konseptinin güncellenmesi öngörülmektedir. Tüm diğer tesisler için (21 ve daha fazla çalışanı olanlar) güncelleme tarihi 2 Kasım 2003'tür. Bunun akabindeki her 5 yılda bir atık yönetimi konsepti güncel duruma uygun hale getirilir.

Ayrıca, aşağıda belirtilen şartların oluşması durumunda bir atık yönetimi konseptinin oluşturulması zaruridir (tüm tesisler için geçerlidir):

• Bir işletme tesisinin kurulması ve işletime alınması (Atık yönetimi konsepti, ruhsat başvurusunun ayrılmaz bir parçasıdır.)
• İşletme tesisinde ruhsat yükümlülüğüne tabi bir değişiklik

Atık yönetimi konsepti konusuyla ilgili diğer bilgiler

Atık sorumlusu

100 veya daha fazla çalışanı olan işletmeler, alanında kalifiye uzman bir atık sorumlusu ve bir yardımcı atamalıdır ve bunu yetkili merciye (ilçe veya belediye idaresine) bildirmelidir. Atık sorumlusu işletmenin atıkla ilgili bilgilendirme, danışma ve organizasyon gibi görevlerini yerine getirmelidir. Tanınan kalifikasyonları alabilmek için farklı kuruluşlar tarafından (ör. WIFI, BFI) kurslar verilmektedir.

Atık sorumlusu konusuna ilişkin diğer bilgiler

Atıklara ilişkin hukuki düzenlemelerin genel görünümü için internet linki

Nakliye firmaları için kaydolma yükümlülüğü

Atık nakliyesini geçekleştiren nakliye firmaları, www.dietransporteure.at internet sitesinde kayıt olmalıdır.

Nakliye firması, atık sahibinin siparişi üzerine atıkları kendisine teslim edilen ilgili sevkiyat belgeleri ile taşır. Yasal olarak atıkların zilliyeti kendisinde değildir. Nakliye firmasının görevi yetkili atık toplayıcısı ve işleyicisinin görevleri kapsamında değildir. Örneğin Madde 24a uyarınca herhangi bir izin, elektronik kayıt ve bilanço yükümlülüğü öngörülmemektedir.

Avusturya'da tehlikeli olmayan atıkların nakliyesi

Tehlikeli olmayan atıkların mesleki kurallara uygun olarak nakliyesi için § 15 Abs. 7 Abfallwirtschaftsgesetz  Atık Yönetimi Kanunu Madde 15 Fıkra 7 uyarınca beraberinde şekle bağlı olmayan bir doküman bulundurulmalıdır, bu doküman, 

• teslim eden tarafı
• teslim alan tarafı
• atıkların kilogram cinsinden ağırlığını
• taşınan atıkların kısa bir tanımlamasını

içermelidir. Doldurulmuş bir CMR irsaliyesi, Atık Yönetimi Kanunu (Abfallwirtschaftsgesetz) şartlarını yerine getirmiş olur.

Şirketin kendi taşıtları ile yaptığı nakliyeler bu kapsamın dışındadır. Bu, nakliyenin şirketin kendi taşıtları ile yapıldığı olası durumda ispatlanmalıdır.

Avusturya'da tehlikeli atıkların nakliyesi

Şirket içi tehlikeli atıkların nakliyesi için, ör. atık sahibine ait bir tesisten atık sahibinin bir diğer tesisine, § 9 Abfallnachweisverordnung  (Atık Belgelendirme Yönetmeliği Madde 9) uyarınca atığın tanımlamasını, atığın kilogram cinsinden ağırlığını, varış yerini ve isim, adres ve kimlik numarasını içeren belgeler beraberinde bulundurulmalıdır.

Tehlikeli atıkların nakliyesi esnasında standart nakliye belgelerinin yanı sıra gönderme belgesi de bulundurulmalıdır. Atık sahibinin kayıt yükümlülüğünün yanı sıra nakliye firmasının da § 17 Abs. 1 Abfallwirtschaftsgesetz  (Atık Yönetimi Kanunu, Madde 17 Paragraf 1) uyarınca kayıt yükümlülüğü mevcuttur. Gönderme belgesinin (bir kopyasının) toplanması ve muhafaza edilmesi veya teslim alan aracılığıyla gönderme belgesi verilerinin EDM-Register (Uyarı: 6 haftaya kadar gecikme olabilir!) bölümüne ulaştırılması ile kayıt yükümlülüğü yerine getirilmiş olur.

Atık nakliyesi ve atık sevkiyatı konusu ile ilgili daha fazla bilgi

Stand: 01.08.2013